گوردخمه های اسحاقوند، سه گوردخمه در کنار یکدیگر میباشند که در شمال شرقی روستای ده نو قرار دارند و به همین دلیل در بعضی از منابع به نام گوردخمه های ده نو هم خوانده میشوند. در میان اهالی محل نیز این گوردخمه ها به «فرهاد تاش» معروف است. (تقریبا تمام گوردخمه های استان کرمانشاه در محل خود به همین نام شناخته میشوند. چه میشود کرد، یک استان است و یک فرهاد کوهکن.!!)
با پشت سر گذاشتن روستای سرخ ده که مقابل گور دخمه فوق قرار دارد به سمت روستای پاسار (۳ کیلومتر) و سپس ده نو (۶ کیلومتر) میرویم. پس از خروج از این روستا در سمت چپ جاده صخره ای منفرد بر بالای کوه مجاور جلب نظر میکند که سه گور دخمه در دل آن کنده شده است. با ادامه مسیر آسفالت به میزان یک کیلومتر دیگر جاده ای شنی و مناسب در سمت چپ جاده به طول ۲.۵ کیلومتر که به تازگی ساخته شده ما را تا نزدیکی این گوردخمه ها میرساند.
این سه گور دخمه بر روی هم مجموعه ای ارزشمند را تشکیل می دهند که در نوع خود بی نظیر است. گور دخمه سمت راست در ارتفاع بالاتری نسبت به بقیه قرار دارد و با توجه به حجم داخلی زیادی که دارد به نظر مکان قرار گرفتن جسد بوده است در حالی که دو گور دخمه دیگر بسیار کوچکترند و احتمالا بعنوان استودان (مکان قرار دادن استخوان اجساد) استفاده می شده اند.
گوردخمه سمت چپ به شکل طاقچه ای به عمق ۸۵ سانتیمتر و عرض ۲.۱۰ متر است. گوردخمه میانی به عمق ۱.۷۵ و عرض ۱.۶۳ متر و گوردخمه سمت راست به عرض ۲.۱۰ متر است.
بر بالای گور دخمه وسط تصویر مردی به ارتفاع ۱.۸۷ متر و با چهره ای نیم رخ با لباس مادی دیده می شود که دستهایش را تا برابر صورت بالا آورده و ظاهرا در حال انجام مراسم دینی است. در مقابل او مشعلی به ارتفاع هشتاد و سه سانتیمتر و سپس آتش دانی به ارتفاع نود و چهار سانتیمتر دیده می شود. در پشت این آتش دان، فردی به ارتفاع هشتاد سانتی متر حجاری شده که دست هایش را بلند کرده و از پشت یک شیء را گرفته است. به نظر می رسد تصاویر اخیر در دوره ای بعد از تصویر مرد مادی حجاری شده باشند.
هر سه گور دخمه فوق دارای قابهای تزیینی شبیه گور دخمه سرخ ده بوده و به نظر می رسد همگی به یک دوره فرهنگی تعلق داشته باشند.
در گذشته این گوردخمه ها را به دوره ماد نسبت می دادند؛ ولی امروزه در مورد زمان ساخت آنها اختلاف نظرهایی وجود دارد. هرتسفلد آنها را به دوره هخامنشی نسبت می دهد و معتقد است که گوردخمه میانی قبر گئومات مغ است. اگر چه عده ای دیگر نیز این گوردخمه را متعلق به دوره هخامنشی می دانند، ولی انتساب آن را به گئومات مغ بی پایه و اساس می دانند. در پژوهش های اخیر، این گوردخمه ها را به دوره سلوکی نسبت داده اند و احتمال میدهند که در زمان اشکانیان نقش آتش دان و پیکره شخصیتی که هر دو دست هایش را بلند کرده و از پشت شیء را گرفته، حجاری شده اند.
نمای صخره گوردخمه ها از جاده آسفالته
نمای صخره گوردخمه ها از جاده آسفالته
گوردخمه های اسحاقوند
گوردخمه های اسحاقوند
گوردخمه های اسحاقوند
گوردخمه های اسحاقوند
گوردخمه های اسحاقوند
گوردخمه های اسحاقوند
حجاری بالای گوردخمه وسط
آرمین و عرفان در گوردخمه های اسحاقوند
+ نوشته شده در جمعه سیزدهم فروردین ۱۳۸۹ ساعت ۱۱:۱۷ ب.ظ توسط نادرالحکما دواساز
