زاینده‌رود بزرگ‌ترین رودخانه مرکزی ایران است. این رود در طول مسیر ۴۰۵ کیلومتری خود باغات و کشتزارهای فراوانی را آباد و زنده میکند، از همین رو زنده رود نیز نامیده شده است. سرچشمه اصلی زاینده رود چشمه دیمه در روستای دیمه واقع در منطقه کوهرنگ بختیاری است، هرچند که با ساخت و افتتاح تونل های اول و دوم کوهرنگ و انتقال آب از سرچشمه های رود کارون به این رودخانه، طول آن اندکی بیشتر شده است.
در حال حاضر این رود در طی مسیر خود دارای دو خصوصیت متفاوت است، از سرچشمه تا روستای چم آسمان و ورود به شهرستان لنجان که رودخانه ای خروشان با آبی سرد و گوارا است و از زرین شهر تا مرداب گاوخونی که با کاهش شیب مسیر و افت سرعت آب، به همراه مصرف فراوان آب در این قسمت برای مصارف صنعتی و کشاورزی، به رودی با جریانی آرام و آبی کدر رنگ تبدیل میشود.
از زمانهای دور برای عبور از رودخانه پلهای متعددی بر روی آن بسته است که در حال حاضر تنها پنج پل با قدمت بالا از آنها باقیمانده است. ۴ پل از این دسته در شهر اصفهان قرار دارند که پل شهرستانی، متعلق به دوره صفویه و بر پایه هایی مربوط به دوره ساسانی قدیمیترین آنها است و پلهای سی و سه پل، پل خواجو و پل مارنان نیز از دوره صفوی به یادگار مانده اند.
دیگر پل قدیمی برجای مانده بر روی این رودخانه، پل زمانخان واقع در پنج کیلومتری شهر سامان و ۲۵ کیلومتری شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری است. این پل با ۲۲ متر طول دارای دو دهانه ۸ متری است که بر صخره های طبیعی استوار شده اند و ۱۳ متر از سطح رودخانه بالاتر است. راستای پل نیز صاف نبوده و بر روی پایه وسطی حدود ۳۰ درجه چرخش دارد به گونه ایکه نسبت به جریان آب حالتی محدب پیدا میکند.
این پل حدود ۲۵۰ سال پیش به دستور زمانخان، خان روستای ایل بیگی بر روی زاینده رود ساخته شده و به نام او هم مشهور گردیده است. (در اکثر منابع زمانخان به عنوان یکی از روسای ایل قشقایی شناخته میشود که با توجه به نژاد مردم منطقه که از همان طایفه بوده و هنوز هم به زبان ترکی قشقایی صحبت میکنند، منافاتی با هم ندارند.) در این منطقه داستانی هم در این رابطه وجود دارد که عنوان میکند در زمانیکه مردم برای عبور از این رود مجبور به زدن به آب و عبور از گدارهای آن بودند کودکی در حین عبور از آب غرق میشود. مادر کودک در حالیکه پیکر فرزندش را در دست داشت به نزد زمانخان رفته و اشک ریزان از او میپرسد که تا کی باید مادران این منطقه به سوگ فرزندان غرق شده شان در این رود بنشینند. زمانخان که از دیدن این صحنه به شدت منقلب شده بود دستور ساختن پلی استوار و مستحکم بر روی رود را میدهد.
معماران محلی با توجه به خروشان بودن رود در این منطقه، برای ساخت پل از ابتکاری منحصر به فرد سود جستند. بدین ترتیب که در بین دو پیچ رودخانه که توسط صخره باریکی از هم جدا شده بودند پلی با دو دهانه ساخته و سپس با گود کردن زیر آن مسیر جریان رود را به زیر آن منحرف کردند. این پل آخرین بار در سال ۱۳۲۱ هجری قمری (۱۲۸۰ هجری شمسی) به دستور حاج عبدالحسین قزوینی مالک قریه چم عالی مرمت شد.
بهترین زمان سفر به این منطقه و دیدار جاذبه های طبیعی آن از فروردین تا آبان میباشد. در رابطه با امکانات رفاهی نیز این منطقه دارای جاده آسفالته، واحدهاي اقامتي و پذيرايي (هتل گلهاي سامان و مجتمع توريستي)، پاركينگ، سكوي نشيمن، آب آشاميدني، تجهيزات جهت بازي كودكان و فضاي سبز بوده و فاصله آن تا نزدیکترین پمپ بنزين در شهر سامان ۵ كيلومتر میباشد.
پل زمانخان
پل زمانخان
پل زمانخان
پل زمانخان
پل زمانخان
پل زمانخان
پل زمانخان
بستر اصلی رودخانه زاینده رود پیش از ساخت پل زمانخان
بستر اصلی رودخانه زاینده رود پیش از ساخت پل زمانخان
+ نوشته شده در پنجشنبه بیست و ششم فروردین ۱۳۸۹ ساعت ۴:۴۲ ب.ظ توسط نادرالحکما دواساز
