شهر نورآباد در استان فارس که به نورآباد ممسنی معروف است، در صد کیلومتری شمال غربی شهر شیراز قرار گرفته و به خاطر تلاقی کوه و دشت و وجود مراتع غنی از دیرباز مورد توجه اقوامی که دارای معیشتی مبتنی بر دامداری بودهاند، قرار گرفته است. همچنین موقعیت محلی آن به عنوان سه راهی در مسیر ارتباطی استانهای کهکیلویه و بویر احمد، فارس و خوزستان باعث اهمیت و رونق این منطقه از گذشته های بسیار دور گردیده است که وجود آثار و ابنیه قدیمی از دوره های مختلف تاریخی خصوصا پیش از اسلام گواهی بر این موضوع میباشد.
بنای سنگی میل اژدها
بنای سنگی میل اژدها که به نام های دیمه میل و میل آزاد نیز نامیده می شود بنایی ساخته شده از ۱۶ ردیف سنگهای بزرگ تراشیده شده به شکل مکعب مستطیل بوده که بر دامنه تپه ای سنگی در ۵ کیلومتری غرب (جنوب غربی) شهرستان نورآباد و در نزدیکی راه این شهر به روستای آهنگری واقع شده است.
میل اژدها
شکل ظاهری بنا شباهت زیادی با بناهای کعبه زرتشت در نقش رستم و مقبره کمبوجیه در پاسارگاد داشته و همانند آنها به شکل اطاقکی مکعب مستطیل و بدون استفاده از ملاط ساخته شده است.
میل اژدها
میل اژدها
البته این بنا فاقد فضای خالی در میان خود بوده و به شکل تو پر ساخته شده است. در نیمه بالایی بنا و در ارتفاع حدود ۴ متری ضلع جنوبی آن راه پله ای به عرض ۵۹ سانتیمتر جهت رسیدن به بام بنا تعبیه شده است. این بنا که بیش از ۷ متر ارتفاع دارد دارای قاعده ای مربع شکل به ابعاد ۴ متر در پایین میباشد که در طی ردیفهای ۳ و ۴ از ابعاد آن کاسته شده و طول هر ضلع آن از ردیف ۵ به بالا ۳۴۰ سانتی متر است. سه ردیف فوقانی بنا کوچکتر بوده و احتمالا جایگاه آتش یا چیز دیگری بر فراز آن تعبیه شده بود.
میل اژدها
میل اژدها
در رابطه با زمان ساخت و کاربرد این بنا، علیرغم شباهت فراوان ظاهری و سبک معماری آن با بناهای هخامنشی، باستان شناسان آنرا محل نگه داری آتش (همانند فانوس یا مناره راهنما) و متعلق به دوره اشکانی (یا سلوکیان) میدانند.
میل اژدها
میل اژدها
در زمان محمد رضا شاه پهلوی جهت جلوگیری از فروپاشی بنا تعدادی میله فولادی به صورت عمودی از داخل سنگهای بنا عبور داده شد. در سالهای اخیر نیز مرمتهایی بر روی بنا صورت گرفته و احتمالا تعدادی از سنگهای آن تعویض شده است که باعث خدشه شدید در وجهه تاریخی این بنا گشته است.
میل اژدها
میل اژدها
عکسی قدیمی از میل اژدها - مجله بررسی های تاریخی، شماره ویژه جشنهای ۲۵۰۰ ساله
+ نوشته شده در جمعه بیست و نهم شهریور ۱۳۹۲ ساعت ۳:۴۱ ب.ظ توسط نادرالحکما دواساز
