امروز مصادف با دوم فوریه، سالروز انعقاد كنوانسيون رامسر، نخستین پیمان زیست محیطی جهان است. كنفرانس بين‌المللي حفاظت از تالابها و پرندگان مهاجر، ۳۸ سال پيش در ساعت ۱۰ صبح دهم بهمن ماه ۱۳۴۹ با پيامي از محمد رضا شاه پهلوي كه توسط برادرش عبدالرضا پهلوي، رياست وقت شوراي عالي شكارباني و نظارت بر صيد قرائت شد آغاز به كار نمود. حاصل ۴ روز سخنراني ها، مقالات و مذاكرات صورت گرفته در اين مورد در تاريخ ۱۳ بهمن ۱۳۴۹ مصادف با دوم فوريه ۱۹۷۱منجر به تصويب اولین پیمان بین المللي که نگاهی تازه به حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی داشت گرديد. 

در شرايطي كه ايران با دارا بودن ۲۲ تالاب ثبت شده در اين كنوانسيون رتبه ۱۹ را در بين ۱۵۸ كشور عضو آن دارد، در خطر بودن و ورود ۷ تالاب به ليست قرمز اين كنوانسيون، سبب قرار گرفتن ايران در صدر كشورهاي داراي تالابهاي در معرض تهديد به همراه يونان گرديد.

در مورد اهميت تالابها، عوامل محيطي و انساني تاثير گذار بر آنها و همچنین منابع تهديد آنها در جرايد و پايگاه‌هاي زيادي مطلب نوشته شده و من قصد پرداختن به آنها را ندارم.

در حقيقت ميخواهم در اين پست به طور اختصار تنها به قسمتهايي از سخنراني‌هاي شخصيتهاي ايراني در آن كنفرانس و طرز فكر و عمل آنها در ۳۸ سال پيش اشاره كنم. شايد مقايسه اين چند سطر با تفكرات و اعمال امروز ما خالي از لطف نباشد.

قسمتي از پيام محمدرضا پهلوي، شاهنشاه آريامهر آنموقع:

"... پژوهشهاي علمي ما را به درك اين مطلب قادر ساخته است كه تخريب محيط ، كار نابخردانه‌اي است و خطر و اهميت اين زيان نيز مدلل گرديده است. واضح است كه در اقدامات اصلاحي آتي، باز پژوهش‌هاي علمي بايد راهنماي ما باشند. بنابر اين اميدواريم كه شما در مورد اكوسيستم‌هايي كه در اينجا مورد بحث ميباشند، براي انجام برنامه هاي تحقيقاتي چند جانبه در سطحي بين‌المللي پيشقدم شويد. همچنين اميدواريم كه به برنامه تحصيلي مدارس و دانشگاهها توجه خاص مبذول كنيد و جنبه‌هاي مختلف زيبايي شناسي را كه درك و شناخت انسان را از محيط طبيعي افزايش ميدهد، بررسي نماييد، زيرا در دنيايي كه موفقيت هاي تكنولوژيك كه هدف آن اعتلاء سطح زندگي است سخت مورد اهتمام ميباشد، ممكن است ويژگيهايي كه به زندگي معني و مفهوم ميبخشند، در معرض سقوط و اضمحلال قرار گيرند. ..."

قسمتي از سخنراني ناصر گلسرخي، وزير منابع طبيعي وقت:

"با گرايش سريع كشورها به صنعتي شدن، طبيعت جز عقب نشيني چاره‌اي ندارد و در چنين شرايطي بشر بايد به فكر چاره انديشي فوري باشد. حيف است بگذاريم آنقدر دير شود كه فرزندانمان تعريف غنا و زيباييهاي طبيعت زمان ما را در لابلاي صفحه هاي كتاب جستجو كنند."

قسمتي از سخنراني اسكندر فيروز، معاون فني وزارت منابع طبيعي و رئيس سازمان شكارباني و نظارت بر صيد وقت:

"نظر من اين است كه حفاظت تالابها و پرندگان مهاجر بهيچوجه يك طرح مجزا نيست، بلكه جزء لازم و مكمل حفاظت محيط طبيعي انسان، جانداران و گياهان است."

در حاشية كنفرانس:

- در كنفرانس بين‌المللي حفاظت از تالابها و پرندگان مهاجر نمايندگان ۲۹ كشور و موسسه بين المللي شركت داشتند.

- دستور اساسي كنفرانس تهيه و تصويب يك عهدنامه بين المللي در زمينه حفاظت از تالابهايي بود كه زيستگاه پرندگان مهاجر ميباشد.

- پيشنويس عهدنامه مذبور بر مبناي پيشنهادات چند كشور و بخصوص اتحاد جماهير شوروي آنموقع تهيه شده و بوسيله كشور هلند عرضه شده بود.

منبع: مجله شكار و طبيعت؛ شماره ۱۳۶، اسفند ۱۳۴۹

تمبرهاي يادبود كنفرانس بين‌المللي حفاظت از تالابها و پرندگان مهاجر

  
+ نوشته شده در دوشنبه چهاردهم بهمن ۱۳۸۷ ساعت ۱۱:۱۲ ب.ظ  توسط  نادرالحکما دواساز