نيمه شب پنجشنبه ۲۹ شهريور ۱۳۷۵، بیست و یک نفر كوهنورد كه بيشترشان دانشجوي دانشگاه صنعتي شريف بودند در آخرين شب برنامه كوه پيمايي شان، در كنار رودخانه كجور اتراق كرده بودند. طبق برنامه قرار بود روز بعد با ادامه مسير در كنار رودخانه در منطقه صلاح الدين كلا به دريا رسيده و سپس به تهران مراجعت كنند. شبي آرام در محيطي زيبا و ساكت همراه با نجواي رود در گوش خسته كوهنوردان همه را به خواب دعوت ميكرد. ۷ نفر از آنان خسته از تلاش روزانه، درون كيسه خوابهايشان در داخل چادرها خزيده، خوابيده بودند و بقيه در كنار چادرها نشسته و به باقيمانده آتش چشم دوخته بودند.
در چنين شرايطي به ناگهان طبيعت خشم خود را پديدار كرده كوهي از آب با صدايي مهيب به خوابگاه كوهنوردان دانشجو هجوم آورد و در چشم بر هم زدني طومار زندگي ۷ جوان رشيد و نمونه را پيش از آنكه فرصت خروج از كيسه خواب و چادرشان را پيدا كنند در هم پيچيد. شمع وجود پريسا‏‎ و‏‎ رضا جديدي، ‏‎خواهر و برادر دوقلويي كه آفت روزگار سالگرد تولد و پروازشان را يگانه كرد، به همراه ‏‎ اميرحسين دهبان، معصومه دهقاني‌، علي كاشي،‎ ملودي ‌ببرآهني و حيدر نفعي در اين حادثه تلخ خاموش و آسمان اميد خانواده‌ها و دوستانشان به تاريكي گراييد.
بارش باران شديد در دره هاي بالادست منطقه و در فاصله اي دور از محل اتراق دانشجويان باعث غافلگيري آنان در شرايطي كاملا عادي شده بود. البته بارشهاي آن چند روز بسيار شديد بود و خسارات زيادي در گيلان و غرب مازندران به جاي گذاشت ولي دست تقدير چنين مقدر كرده بود كه اينان پيش از مشاهده باران و آمادگي مقابله با آن اسير نتيجه آن گردند.

‌تيمی ۱۱ نفره از باشگاه خانواده و طبيعت كوهنوردي استان قزوين در نخستين ساعات بامداد بيستم مرداد ۱۳۸۴ براي پيمايش و فرود دره اندرسم (Anderesm به معنای لانه خرس) از روستاي آزادبر واقع در غرب گچسر و جاده چالوس، حركت خود را آغاز نمودند. اين تيم حرفه‌اي كوهنوردي كه به همراه يك دستگاه ميني‌بوس به اين مكان آمده بودند، با راننده ميني بوس قرار گذاشته بودند تا در ساعت ۱۷:۳۰ بعد از ظهر روز بعد در انتهاي مسيرشان در روستاي چهارباغ در انتظار آنها بايستد.
اين گروه در طول مسير با تيم ۸ نفره ديگري (۶ زن و ۲ مرد) از گروه كوهنوردي كاسپين قزوين كه ساعاتي پيش از آنان وارد دره شده بودند برخورد كرده و در ضمن صحبت با آنان قرار ميشود كه پس از طي مسير، گروه ديگر نيز با ميني بوس آنان به قزوين برگردند. تيم كاسپين در حدود ساعت ۱۷ در انتهاي مسير به روستاي چهار باغ رسيده و سوار بر ميني بوس مورد بحث منتظر تيم ديگر ميگردند.
دقايقي بعد و تنها چند كيلومتر آنطرف تر در نزديكي آخرين آبشار مسير، تيم ۱۱ نفره باشگاه خانواده و طبيعت خسته از يك روز پر کار، در حال نزديك شدن به روستای چهار باغ هستند، خوشحال از اینکه تا چند لحظه دیگر مورد استقبال گرم دوستانشان قرار می گیرند. اما دست بی رحم و خشن طبیعت، بازی دیگری را برای آنها در نظر گرفته است. همه چیز در چند لحظه اتفاق می افتد. صدای غرشی مهیب شبیه انفجار را از پشت سر می شنوند، به پشت سر نگاه می کنند و ... .
با جان باختن محسن و محمد ساروخاني‌، محمود پاشايي، منوچهر ضياييان‌، محمد حسين‌ سلطانيه‌، عباس‌ آزرمي‌فر، محمد دادگو، مصطفي‌ نبوي‌، حسن‌ عنايت‌، علي مرداني‌ و علي‌ خوش پنجه در اين روز، پر تلفات ترين حادثه منفرد تاريخ كوهنوردي ايران با ۱۱ كشته (در روز ۱۳ دي ۱۳۵۳ نيز جمعا ۱۱ نفر در توچال، اوسون و غار يخ مراد كشته شده بودند) رقم خورد. لازم به ذكر است تا آنجا كه من اطلاع دارم جسد مصطفي‌ نبوي هيچگاه پيدا نشد.

(تصاویری از دره اندرسم و نحوه پیمایش آن از وبلاگ کلاهه.)

يكي از اولين نياز هاي هر برنامه طبيعت گردي، كسب اطلاع و پيشبيني وضعيت هواي منطقه فعاليت در زمان حضور ميباشد. همه ما از طبيعت و طبيعت گردي به عنوان كلاسي براي آموزش اصول زندگي و تفاهم با ساير موجودات غير آدميزاد استفاده كرده و از آن لذت ميبريم. طبيعي است كه بازگشت زنده و سلامت از چنين برنامه‌هايي لازمه تكميل اين آموزشها و تضمين كننده تداوم آنهاست. مسلما همه ما در طول زندگي خود شاهد يا شنونده مواردي از بروز حادثه و بروز جراحت يا مرگ براي كوهنوردان، شكارچيان و طبيعت گردان بوده ايم. بروز چنين حوادثي علاوه بر ايجاد خسارات مالي و انساني جبران ناپذير، سبب بروز ترديدها و مخالفتهايي نيز با برنامه ساير گروهها ميگردد.
يكي از وظايف سرگروه در هر برنامه ورزشي و يا گردشي در طبيعت، علاوه بر كنترل و برنامه ريزي زمان، مسير و نيازهاي گروه در طي برنامه، كنترل شرايط جوي محلي در طي زمان اجراي برنامه ميباشد. البته در بعضی محل ها مانند دره اندرسم که ذکر آن در بالا رفت شانس هم دخالت زیادی دارد زیرا پس از ورود به دره و گذر از آبشار چهارم تنها راه خروج از انتهای دره بوده و هيچ راه دیگری غیر از پیمودن مسیر وجود ندارد. در این میان هرگونه تغییر ناگهانی و پیشبینی نشده هوا که منجر به بارش گردد میتواند باعث به خطر افتادن جان افراد گردد.

خوشبختانه در حال حاضر امكانات و وسايل متعدد و مناسبي جهت پيشبيني وضعيت هوا در دسترس علاقه مندان بوده و پيشبينيهاي نسبتا دقيقي تا فواصل حدود ۱۰ روز به سادگي در دسترس همگان ميباشد.
در پست بعدي تعدادي از منابع و سايتهاي اطلاع رساني در زمينه هواشناسي را جهت استفاده دوستان و طبيعت گردان معرفي خواهم نمود.

  
+ نوشته شده در سه شنبه هشتم بهمن ۱۳۸۷ ساعت ۲:۶ ب.ظ  توسط  نادرالحکما دواساز